Η ελληνική λογοτεχνία γιορτάζει κάθε χρόνο μέσα από τον θεσμό των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων, έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες ανάδειξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Το Υπουργείο Πολιτισμού, ακολουθώντας τη νομοθεσία που διέπει τον θεσμό (Ν. 3905/2010 – Άρθρο 40), ανακοίνωσε τις Βραχείες Λίστες των υποψηφίων για τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία 2024, που αφορούν τις εκδόσεις του 2023. Αυτές οι λίστες αντικατοπτρίζουν την πλούσια παραγωγή και τη δημιουργικότητα των Ελλήνων συγγραφέων σε διάφορα λογοτεχνικά είδη.
Οι υποψήφιοι προέκυψαν από τις εισηγήσεις τριών αρμόδιων επιτροπών: της Επιτροπής Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας, της Επιτροπής Κρατικών Βραβείων Παιδικού Βιβλίου και της Επιτροπής Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνικής Μετάφρασης. Οι επιτροπές εξέτασαν τις τάσεις της λογοτεχνικής παραγωγής, αποτίμησαν το επίπεδο των έργων της περιόδου και κατέθεσαν αιτιολογημένες εκθέσεις με τις τελικές τους επιλογές.
Βραχεία Λίστα Κρατικού Βραβείου Μυθιστορήματος 2024
- Φώτης Δούσος, Τέλεση, εκδόσεις Νήσος
- Βασιλική Ηλιοπούλου, Το αθώο, εκδόσεις Πόλις
- Μιχάλης Μαλανδράκης, Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ, εκδόσεις Πόλις
- Ιωάννα Μπουραζοπούλου, Ο δράκος της Πρέσπας III – Η μνήμη του πάγου, εκδόσεις Καστανιώτη
- Γιάννης Νικολούδης, Άδειος τόπος, εκδόσεις Πατάκη
- Ηλίας Λ. Παπαμόσχος, Ανάληψη, εκδόσεις Πατάκη
- Γιώργος Συμπάρδης, Πλατεία Κλαυθμώνος, εκδόσεις Μεταίχμιο
- Δημήτρης Χριστόπουλος, Έλα να παίξουμε!, εκδόσεις Το Ροδακιό
Βραχεία Λίστα Κρατικού Βραβείου Διηγήματος – Νουβέλας 2024
- Ιάκωβος Ανυφαντάκης, Ραδιοκασετόφωνο, εκδόσεις Πατάκη
- Λουκία Δέρβη, Ακούω φωνές, εκδόσεις Μεταίχμιο
- Όλγα Κοζάκου-Τσιάρα, Οι ξένες, εκδόσεις Περισπωμένη
- Έλσα Κορνέτη, Δωμάτια με δόντια και άλλες κοφτερές ιστορίες, εκδόσεις Μελάνι
- Δημήτρης Νόλλας, Οι απέθαντοι. Μια αληθινή ιστορία που έγινε πραγματική, εκδόσεις Ίκαρος
- Άκης Παπαντώνης, Η τελευταία αρκούδα του δάσους, εκδόσεις Κίχλη
- Αντώνης Πάσχος, Το αδελφομοίρι και άλλες ιστορίες, εκδόσεις Στερέωμα
Βραχεία Λίστα Κρατικού Βραβείου Ποίησης 2024
- Μαρία Βαχλιώτη, Κάλπη, εκδόσεις Μελάνι
- Γιώργος Βέης, Καταυλισμός, εκδόσεις Ύψιλον/βιβλία
- Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, Ημέρες καλοσύνης, εκδόσεις Πόλις
- Άννα Γρίβα, Η χαμένη θεά, εκδόσεις Μελάνι
- Δημήτρης Κοσμόπουλος, Έθνος εξαιρετικά, εκδόσεις Περισπωμένη
- Μαρία Κούρση, Εξόδιος αέρας, Εκδοτική Αθηνών
- Κώστας Λάνταβος, Το Μέγιστο Θαύμα, εκδόσεις Θράκα
- Αλέξανδρος Μηλιάς, Κλαγγή των όπλων, εκδόσεις Πατάκη
Βραχεία Λίστα Κρατικού Βραβείου Παιδικού Βιβλίου 2024
- Ελένη Δικαίου, Ο Μιχαήλ της Λήμνου, εκδόσεις Πατάκη
- Φωτεινή Κωνσταντοπούλου, Το πέταγμα του μαύρου γλάρου, εκδόσεις Καλειδοσκόπιο
- Αγγελική Δαρλάση, Μια σημαία, μια ιστορία, μια μνήμη, εκδόσεις Μεταίχμιο
- Ιωάννα Μπαμπέτα, Μια άλλη Μαρία, εκδόσεις Καστανιώτη
- Μάνος Κοντολέων, Το χρώμα του πατέρα μου, εκδόσεις Πατάκη
Βραχεία Λίστα Κρατικού Βραβείου Μετάφρασης έργου ξένης λογοτεχνίας στην ελληνική γλώσσα 2024
- Αλαίν Νταμαζιό, Οι Αθέατοι, εκδόσεις Πόλις, μετάφραση Δημήτρης Δημακόπουλος
- Κόλουμ ΜάκΚαν, Απειρόγωνο, εκδόσεις Καστανιώτη, μετάφραση Τόνια Κοβαλένκο
- Λάσλο Κρασναχορκάι, Χέρστ 07769. Η ιστορία Μπαχ του Φλόριαν Χερστ, εκδόσεις Πόλις, μετάφραση Μανουέλα Μπέρκι
- Τζέημς Γουντ, Πώς δουλεύει η λογοτεχνία, εκδόσεις Αντίποδες, μετάφραση Κώστας Σπαθαράκης
- Κατερίνα Τούτσκοβα, Γκέρτα, εκδόσεις Αλεξάνδρεια, μετάφραση Κώστας Τσίβος
- Σενέκας, Αποκολοκύνθωση. Μενίππεια σάτιρα, εκδόσεις Κίχλη, μετάφραση Σταύρος Τσιτσιρίδης
- Γκουίντο Μορσέλι, Dissipatio H.G., εκδόσεις Loggia, μετάφραση Μαρία Φραγκούλη
- Μίλαν Κούντερα, Η τέχνη του μυθιστορήματος, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας, μετάφραση Γιάννης Η. Χάρης
- Τσάρλς Ντίκενς, Τα έγγραφα Πίκγουικ (Α’ & Β’ τόμοι), εκδόσεις Gutenberg, μετάφραση Ρένα Χατχούτ
Βραχεία Λίστα Κρατικού Βραβείου Απόδοσης έργου της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στα νέα ελληνικά 2024
- Σοφοκλέους, Σατυρικόν Δράμα. Ιχνευταί. Ομηρικός Ύμνος Εις Ερμήν, εκδόσεις 24 γράμματα, μετάφραση Ανδρέας X. Ζούλας
- Τον καιρό του λοιμού. Επιδημίες στην αρχαιότητα που ξεπέρασαν τη λογική (Συλλογικό έργο), Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, μετάφραση Στέφανος Παρασκευαΐδης
- Αθηναγόρας, Για την υπεράσπιση των χριστιανών, εκδόσεις Αρμός, μετάφραση Ιωάννης Πλεξίδας
Βραχεία Λίστα Κρατικού Βραβείου Μετάφρασης έργου ελληνικής λογοτεχνίας σε ξένη γλώσσα 2024
- Συλλογικό Έργο, La Grèce de l’ étrange, εκδόσεις Αιώρα, μετάφραση René Bouchet
- Άγγελος Σικελιανός, The Delphic Endeavour (Η Δελφική προσπάθεια), εκδόσεις Ίκαρος, μετάφραση David Connolly
- Φοίβη Γιαννίση, Homérica (Ομηρικά), εκδόσεις Vaso Roto Ediciones, μετάφραση Vicente Fernández González, Ioanna Nicolaidou
- Ανδρέας Εμπειρίκος, De amuletten van de liefde en van de wapenen (Τα χαϊμαλιά του έρωτα και των αρμάτων: Αργώ ή Πλους αεροστάτου. Ζεμφύρα ή το μυστικόν της Πασιφάης. Βεατρίκη ή Ο έρωτας του Buffalo Bill), εκδόσεις Ta Grammata, μετάφραση Hero Hokwerda
- Ανθολογία, Antología de poesía chipriota (1821-2021), εκδόσεις Centro de Estudios Bizantinos, Neogriegos y Chipriotas, José Antonio Moreno Jurado
- Νίκος Θέμελης, Adevărurile Celorlalți (Οι αλήθειες των άλλων), εκδόσεις Ideea Europeana, μετάφραση Άντζελα Μπράτσου
- Γιάννης Παλαβός, Barnet (Το παιδί), εκδόσεις Heidruns Förlag, μετάφραση Jan Henrik Swahn
Η Ιστορία και η Σημασία των Βραβείων
Τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία αποτελούν έναν μακροχρόνιο θεσμό που τιμά την ελληνική λογοτεχνική δημιουργία. Από την καθιέρωσή τους, στόχος ήταν να αναδειχθούν τα καλύτερα έργα που παράγονται στην Ελλάδα και να ενισχυθεί η διάδοση της λογοτεχνίας σε κάθε γωνιά της χώρας. Κάθε χρόνο, τα βραβεία προσφέρουν την ευκαιρία σε αναγνωρισμένους και νέους συγγραφείς να παρουσιάσουν τη δουλειά τους, προβάλλοντας τις λογοτεχνικές τάσεις της εποχής μας.
Η διαδικασία επιλογής των νικητών είναι εξαιρετικά απαιτητική, με τις επιτροπές να αξιολογούν πλήθος έργων, αναζητώντας εκείνα που ξεχωρίζουν για την πρωτοτυπία, την αισθητική τους αξία και τη συμβολή τους στην εξέλιξη της ελληνικής λογοτεχνίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσα από τη ματιά των επιτροπών και τις επιλογές των έργων, καταγράφεται μια αντιπροσωπευτική εικόνα της πνευματικής ζωής του τόπου μας.
Ανυπομονούμε να ανακαλύψουμε τους νικητές αυτής της χρονιάς και να ταξιδέψουμε μέσα από τις σελίδες των έργων που ξεχώρισαν. Ο θεσμός των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων μάς υπενθυμίζει πως η λογοτεχνία είναι ένας ζωντανός οργανισμός που συνδιαλέγεται με την εποχή του, διατηρώντας ωστόσο τη διαχρονική της δύναμη να μας εμπνέει.
